Trabzon’un tarihi geçmişi kale içinde ortaya çıkacak

Trabzon’da, Kale içinde yapılan kazı çalışmalarını merak ettim. Kazı bittiğinde ortaya çıkacak tarihi doku için belki de Sümela Manastırı’na her sene gelen ziyaretçi sayısından 2-3 kat fazla olacak. Hiç abartmıyorum. Hangi uzmana, hangi tarihçiye sorsam bunu söylediler.
Bakın içinden en az 5 kültür çıkacak. Birkaç tane dil dökülecek. En az 2 bin 500 yıla ışık tutacak.

Hemen merakımı gidermek için kazı işlerinden sorumlu KTÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Yavuz’u aradım. “Gel gel, çayımız var. Surların içindeyim” diyerek davet etti.

Meğer tam da aradığımda oradaymış…

Bahçecik dolmuşuna bindim. İçkale Camii’nin önünde indim.
Toplamda 20 bin m2.yi bulacak kazı alanına girmek için bir emniyet şeridinden geçtim.
Şahane bir tarihi buluşma yaşadım. Karşıma inanılmaz enerji dolu bir ekip çıktı.
Hepsi güler yüzlü hepsi titiz…
Bakın bu kazıda Türkiye’den 5 üniversite; Karadeniz Teknik Üni. Atatürk Üni. Ordu Üni. Mersin Üni. Ankara Hacı Bayram Veli Üni. ve Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi yanında yurt dışından Almanya’dan 3, Fransa’dan bir uzman var.

Ve buyrun…

Sözü Prof. Dr. Mehmet Yavuz’a bırakıyorum;
— Trabzon’da, sur içinde kazı yapılması ve bu sahaların turizme kazandırılması çalışmalarına 2016 yılında başladık.

--Trabzon İçkale’deki arkeolojik kazı çalışmalarını 15 yıl olarak planladık..
-Lakin kamulaştırmaların uzaması, kazıların titiz yapılma süreçleri vs tabii ki bu süreyi biraz uzattı.

Biz kazıya Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu döneminde başlayabildik. Ondan önce de başvurduk ama önemsenmedi.

Son 2-3 yıldır Batıdan gelen turistler burayı merak ediyorlar. Ellerinde navigasyonlarla kaleye gelip içerisini görmek istiyorlar.

ÜRETİM MERKEZİ ORTAYA ÇIKARDIK

— İçkale’de, Helenistik, roma, Bizans, Komnenos ve Osmanlı Dönemlerine ait kalıntı ve buluntular var. Kazılarımız sırasında üretim yerleri bulduk. Mesela seramik ocakları var. Bunlara ait kalıplar, döküm potaları var.

Sikke basımı yanında, bir üretim merkezinin de olduğu kesinlikle ortaya çıktı.

-Geçen seneki kazılarda 160 adet sikke ele geçti. Fakat bunları çoğu aşırı korozyona uğramış ve kondisyonları çok düşük. Zarar görenler dokusunu kaybedenler oldu. Bunları Trabzon müzemiz envanterine işliyoruz sonra restore edildikçe tarihlerine bakacağız ve uygun bulunanlar müzede sergilenecek.
— Şu anda 20 kişilik bir ekibimiz kazı yapıyor. Yakında yeni yüzler yeni isimler de ekibimize eklenecek.

Bu yılki destekten çok memnunum. Çalışmaları hızlandırmak istiyoruz. Ama zor tabi her zaman bir uzman işçi ya da usta bulamıyoruz. Asgari ücretle ve kısa süreli çalışmak istemiyor gençler. Daha uzun süreli ve kalıcı iş olsun istiyorlar.

Bu yıl kazılarda beşinci yılımız. Önümüzdeki yıl kazı iznini geleceğe Miras Projesi kapsamında Cumhurbaşkanlığı kararnameli olarak talep edeceğiz. Bu gerçekleşirse tam yıl süreli çalışma iznimiz ve daha fazla ödenek alma imkânımız olacak.
İçkale’deki arkeolojik kazı sahasındaki en önemli sorun kamulaştırma sorunudur.
Şu anda 2 tane acil kamulaştırma istediğimiz yer var. Biri baraka olarak geçiyor. Mirasçılarına ulaşamıyoruz. Şu ana kadar 3 bina yıkıldı, ama yeterli değil. Bir diğer önemli sorun da Kazı Evi sorunu. Bu sorunu satın aldığımız iki konteynerle çözmeye çalıştık, fakat artık onlar da ihtiyacı karşılamıyor. Çıkan etütlük eserleri koyacak, restorasyon ve konservasyon için, yayın hazırlıkları için kullanabileceğimiz mekanlarımız yok. Bu sorun için de hızlı bir kamulaştırma yapılması gerekiyor.

— İçkale’deki kazılar, Kültür Bakanlığının izniyle Trabzon Müzesi Başkanlığında ve benim bilimsel sorumluluğumda yapılıyor. Beşli işbirliği protokolü kapsamında; Karadeniz Teknik Üni., Trabzon Büyükşehir Belediyesi, Ortahisar Belediyesi, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın destekleriyle kazı işi yürüyor.

-Kazı işinin sonu için iki önerimiz var. Bunlar; ortaya çıkarılacak tüm kalıntı ve buluntuların sergileneceği bir açık hava müzesi ya da bir Arkeo-Park düzenlemesidir. Bunlar yapıldığında Trabzon turizm anlamında geçmişini birkaç kez katlayacak kazanımlar elde edecektir.

Özveriyle çalışmamız şehrimize sahip çıktığımızın göstergesidir. Ben inanıyorum bunu başaracağız. Keşke 100 uzmanla sahada olsak da bu takvimi öne çekebilsek.

— Desteklerinden ötürü; Karadeniz Teknik Üni. Rektörlüğüne, Trabzon Büyükşehir Belediyesi, Ortahisar Belediyesi, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’na çok teşekkür ediyorum.